|
De wereld van PEZ is groter dan we dachten, het is een universum van limited editions, verzamelaars, conventies, privé musea, en een dynastie die terug gaat tot het begin van de 20e eeuw. Als beeldredactie zijn we natuurlijk uitermate gescharmeerd van de duizenden PEZ dispenser versies.
Maar wie zich verdiept in de mediaspora van PEZ ontdekt ook enge clowns, baseball posters, Walt Disney en DC comics verbanden en wat ons met name boeit; de beroemde ouvreuse die het gezicht vormt van de vele PEZ reclame uitingen.
Echter de oorsprong van het PEZ snoepje is tamelijk ontnuchterend, maar wie geeft om die vieze snoepjes, we gooiden de harde smakeloze kauwgum die bij de Batmanplaatjes verpakt zat toch ook als eerste weg? |
|
|
|
PEZ snoepjes zijn niet meer dan een mix van bakpoeder en smaakstoffen, uitgevonden door ene Eduard Haas III. De jonge Eduard kwam uit een welgestelde familie uit Linz in Oostenrijk, hij patenteerde het speciale bakpoeder voor brood en gebak, gebaseerd op een recept van zijn grootvader. ‘Hasin’ poeder werd aan het begin van de 20e eeuw door de huisvrouw in de Oostenrijk/Hongarije monarchie graag gebruikt. In 1927 lanceerde hij een snoepje, gemaakt van zijn, met pepermuntolie vermengt, samengeperst bakpoeder dat hij PEZ noemde, afgeleid van het woord Pfefferminz. De PEZ pepermuntjes, voor een frisse adem, werden aanvankelijk verkocht in handzame blikjes. |
|
De snoepjes waren erg in trek en in 1935 moest er al een tweede, grotere fabriek in Tsjecho-Slowakije worden opzet om aan de vraag te kunnen voldoen. Na de oorlog kwam PEZ weer op de markt met de blikken doosjes PEZ tot in 1948 de beroemde dispensers werden geïntroduceerd. Met de door Oscar Uxa ontwierp voor Eduard Haas III de kenmerkende dispenser, die met zijn vorm refereerde aan een aansteker zodat PEZ op de markt kon worden gezet als alternatief voor het roken. |
In 1952 verplaatste Haas het hoofdkwartier naar New York en werd de marketing volledig omgegooid en vrijwel uitsluitend op de jeugd gericht. Midden jaren ’50 kwam PEZ met fruitsmaken en verpakkingen in de vorm van robots, kerstmannetjes en ‘spaceguns’.
offiiciële PEZ website
|
Pas na 1955 voorzag de PEZ company de oorspronkelijk dispensers van oa. een Mickey Mouse en een Popeye hoofdje. Sindsdien zijn er duizenden verschillende PEZ dispensers bedacht, in de jaren ’60 met bedrukte holders van oa. Donald Duck, Casper het Spookje, Bozo de Clown en sinds 1987 met een ‘voetje’ zodat ze makkelijker rechtop konden staan. Vanaf die tijd had de dispenser dus zijn vorm zoals we die nu kennen.
|
|
Rond 1954 kwamen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland de eerste PEZ automaten op treinstations en in het straatbeeld, om daarna ook een succes te worden in Amerika. |
|
In Amerika werden de dispensers met name onder verzamelaars zo populair dat er zelfs sets werden uitgebracht als een Elvis in drie varianten, compleet met CD, Amerikaanse baseball spelers, Amerikaanse presidenten, dure Sneeuwwitje sets in een oplage van ‘slechts’ 250.000 stuks en uiteraard allerhande bekende TV helden.
overzicht |
|
Sinds 1991 bestaan er wereldwijd voor de verzamelaars speciale conventies onder de naam ‘PEZ-a -Mania’. Een Amerikaanse verzamelaar betaalde $7000 voor een Mickey Mouse versie van zacht plastic en in 2006 werd via eBay een PEZ spacegun verkocht voor $11.000, die later dit na chemische analyse een goede vervalsing bleek. |
|
De vaste lezer van MACHAZINE weet dat we op de redactie een bijzondere voorliefde hebben voor Batman parafernalia, PEZ bracht over de jaren heen talloze versies van Batman uit, de eerste in 1966, compleet met een prachtige, lichtblauwe cape. In 1979 kwamen ze met op de markt met een DC Superhelden serie, Batman, Batgirl, Wonder Woman, de Joker en de Penguin maar om de één of andere reden ontbrak Robin in die reeks. |
|
|
|
Bijzonder was dat de hoofden, in tegenstelling tot reguliere versie, van zacht plastic waren gemaakt.
Het was voor een groot bedrijf als PEZ rond die tijd gebruikelijk om allerhande promotie en fotomateriaal te laten drukken voor de retailers en winkelketens. In die foto’s figureert ook een Robin verpakking, dat die uiteindelijk niet in productie is genomen is.
Wellicht omdat men dacht dat die niet zo goed zou verkopen en in plaats daarvan de Wonderwoman in de reeks opnamen? Echter recentelijk dook er ineens een uiterst zeldzame Robin op, in originele verpakking, puur en alleen gemaakt voor die promotiefoto’s uit 1979! Er zijn er als prototype misschien maar een stuk of 10 van gemaakt, dus deze ging makkelijk van de hand voor 1540 dollar. bron; Batmania
|
|
De PEZ Batman set jaren '90. |
|
2011 versie, en weer zonder Robin maar wel met een lelijke Catwoman. |
|
Nee, dan hadden we liever deze fantastisch nostalgische versie in onze collectie opgenomen. Liefst gevuld natuurlijk .... We zijn op talloze PEZ meisjes in ons beeldonderzoek gestuit, we konden helaas niet achterhalen wanneer PEZ het 'ouvreuse / piccolo' meisje introduceerde. We houden ons aanbevolen voor tips van onze lezers, we besluiten met één van de fraaiste versies die we konden vinden; |
|
|